آلمان و ایران
ما ایجاد و حفظ روابط درازمدت بین ایران و آلمان را از وظایف خود میدانیم
از تصاویر شاعرانه در باره مشرق زمین تا سیاست های قدرت طلبانه
ایران و آلمان را رابطهای طولانی مدت به همراه فرازها و نشیبها به هم پیوند دادهاست. پس از سفرهای متعدد طرفین جهت شناخت و آشنایی و تبادل ایدهها و کالاها از طرق تجاری، در اواسط قرن ۱۹میلادی، تجار ایرانی به شهر هامبورگ مهاجرت میکنند. تحقیقات مستمر دربارهٔ “مشرق زمین”، کشف رابطهٔ خویشاوندی بین زبانهای آلمانی و ایرانی به عنوان زبانهای هند و اروپایی را به دنبال داشت و در پی آن با شروع قرن بیستم کتب مأخذ و مرجع دربارهٔ ادبیات و زبان فارسی در آلمان تألیف میشود.
گسترش استعمار در دنیا، علاقهٔ جهانیان به ایران را به طرز قابل توجهی افزایش میدهد. در سال ۱۲۸۵ اولین قانون اساسی ایران الهام گرفته از قانون اساسی اروپا تدوین شده و قدرت پادشاه را محدود میسازد. در همین زمان کشف اولین چاه نفت قابل بهرهبرداری در جنوب ایران در سال ۱۲۸۶ به تأسیس شرکت نفت ایران و انگلیس (BP) میانجامد. این شرکت نهایتا در سال ۱۳۰۹سهامدار کامل یکی از مهمترین شرکت های نفت و بنزین آلمان “OLEX Deutsche Benzin– und Petroleum-Gesellschaft mbH” میشود. از آن زمان تا کنون نفت و سیاست دولت ملی ایران که همیشه متأثر از درآمد حاصله از فروش نفت بوده، در صحنه بین المللی مورد بحث و نظرمی باشد.
با به قدرت رسیدن ناسیونال سوسیالیستها در آلمان به اسطوره ایران که به معنی سرزمین آریاییها میباشد، پر و بال داده میشود. عملی که در ایران با بازتابهای فراوان روبرو میشود.
(مطالعهٔ بیشتر “ویژگیهای ایران چیست؟“). اما آنها هم در ایران به دنبال اهداف و سیاستهای قدرت طلبانه خود بودند و به همین دلیل دست به راه اندازی چندین صنعت مهم استراتژیک مانند ساخت خطوط راه آهن و پروژههایی در بخش آموزش و پرورش زدند.
جمهوری فدرال آلمان و ایران
پس از جنگ جهانی دوم، آلمان روابطی که در دوران حکومت نازیها با ایران بنا کرده بود را عمیقتر کرده و در زمینه اقتصاد، آموزش وفرهنگ تبدیل به یکی از اصلی ترین شرکای ایران در دنیا میشود. مترجمین ایرانی فلسفهٔ آلمان را بیش از پیش وارد ایران میکنند. عملی که سیاست ایران را تا به امروز تحت تأثیر خود قراردادهاست.
در زمان حکومت پهلوی (۱۳۵۷-۱۳۰۴) تبادل کالا واندیشه بین دو کشور ایران و آلمان افزایش مییابد. این همکاریها بخصوص درزمینه صنعت، آموزشعالی و همکاری بین دانشگاههای دو کشورصورت میپذیرند، که نتیجهٔ آن در همکاریهای بین خالقین آثار هنری و روشنفکران دو کشور مشهود بود. همزمان روحانیت ایران با حمایت تجار، مهمترین مسجد ساخته شده در خارج از ایران تا به امروز را بنا میکنند و دفتر بازرگانی خارجی آلمان در تهران به یکی از بزرگترین دفاتردر دنیا تبدیل میشود.
دانشجویان ایرانی در دههٔ ۷۰ میلادی در آلمان به تحصیل مشغول میشوند و مؤسسهٔ گوته در تهران به کانون مباحث انقلابی بر ضد رژیم پهلوی که در سال ۱۳۵۷ توسط انقلاب اسلامی سرنگون شد، تبدیل میشود.
جمهوری اسلامی ایران و آلمان
به کارگیری تسلیحات شیمیایی تولید شده در آلمان بر ضد سربازان و غیرنظامیان در طول جنگ ایران وعراق در سالهای ۱۳۵۹تا ۱۳۶۷همچنین مداوای مجروحان جنگی در آلمان، رابطه ایران و آلمان را تحت تاثیر قرارمی دهند.
پس از جنگ، آلمان به واسطهٔ سیاست خارجی میانجیگرانهاش به پلی بین ایران و اروپا تبدیل شده و بار دیگربه تقویت روابطش با ایران پرداخته است. در سال ۱۳۷۹بین دو شهر فرایبورگ و اصفهان و در سال ۱۳۸۷ بین شهرهای شیراز و وایمار رابطهٔ خواهرخواندگی برقرار میشود. در زمانی که رابطهٔ فرهنگی و هنری از نو افزایش می یابد نقش آلمان در مذاکرات اتمی ۱۳۹۴/۹۵ پررنگتر میشود.
آمریکا بار دیگر در سال ۱۳۹۶/۹۷ با ریاست جمهوری دونالد ترامپ تحریمهای علیه ایران را بازمیگرداند و بار دیگر آلمان نقش میانجیگری بین ایران و جهان را بر عهده میگیرد و نقشی مهم در به راه اندازی ساز و کار مالی اروپایی اینستکس ایفا میکند.
امروز بیش از ۱۲۰.۰۰۰ نفر با پیشینهٔ ایرانی در آلمان و حدودا۲۵۰ نفربا پیشینهٔ آلمانی در ایران زندگی میکنند.
دانستنیهای بیشتر درباره ایران و آلمان
روابط آلمان و ایران
ویژگیهای آلمان چیست؟
ویژگیهای ایران چیست؟
مشترکات و تفاوتهای آلمان و ایران
شانسها و ریسکهای مشترک